Mới đây, Luật Nhà ở năm 2014 đã chính thức có hiệu lực, mở ra nhiều điều kiện thuận lợi cho người Việt Nam định cư ở nước ngoài bởi đã cho phép họ được mua và sở hữu nhà ở tại Việt Nam. Nhưng sẽ không có sự đột biến về số lượng Việt kiều về nước mua nhà trong thời gian sắp tới.
Đây chính là những chia sẻ của Phó Chủ nhiệm Ủy ban về người Việt Nam ở nước ngoài Tp.HCM Trần Hà Phương trong cuộc trao đổi với phóng viên.
 Phó Chủ nhiệm Ủy ban về người Việt Nam ở nước ngoài Tp.HCM Trần Hà Phương Ảnh: Trần Phong |
- Luật Nhà ở năm 2014 với quy định cho phép người Việt Nam định cư ở nước ngoài được mua, sở hữu nhà ở tại Việt Nam đã có tác động như thế nào tới cộng đồng Kiều bào?
Đảng và Nhà nước Việt Nam trong những năm qua đã dành nhiều sự quan tâm tới cộng đồng Kiều bào. Trong đó, Đảng và Nhà nước đã đưa ra nhiều chính sách nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho Kiều bào liên quan tới những vấn đề như Quốc tịch, đầu tư, mua, sở hữu nhà ở...
Nhưng trong quá trình tổ chức triển khai thì bên cạnh những gì đã đạt được, vẫn còn nhiều giấy tờ, thủ tục hành chính hạn chế tính đúng đắn, hiệu quả của chính sách, chủ trương.
Đặc biệt, Luật Nhà ở Việt Nam năm 2014 đã cụ thể hóa thêm một bước nữa chính là cho phép người Việt Nam đang ở nước ngoài được mua và sở hữu nhà trong nước khi có giấy xác nhận gốc Việt Nam. Điều đó khác với luật trước đây khi chỉ cho phép người có Quốc tịch Việt Nam mới được quyền mua nhà ở như người dân trong nước.
Hiện nay, Ủy ban về người Việt Nam ở nước ngoài Tp.HCM đang có mối qua hệ với hơn 1/2 trên tổng số 4,5 triệu Kiều bào trên 109 nước và vùng lãnh thổ trên toàn cầu. Kiều bào trong thời gian vừa qua rất quan tâm đến việc mua và sở hữu nhà trong nước. Nhiều người đã trực tiếp tới hỏi, gửi email tới chúng tôi mong được tư vấn.
Mặc dù có đi đâu đi nữa thì việc có một ngôi nhà ở quê hương để mỗi lần về quê lại được nghỉ ngơi trong chính tổ ấm của mình thì không có gì bằng. Vì thế, Kiều bào rất vui mừng, hoan nghênh Luật Nhà ở năm 2014.
- Luật Nhà ở năm 2014 đã có hiệu lực được gần 1 tháng, trong quá trình triển khai có những vấn đề gì gây khó khăn, thưa ông?
Bắt đầu từ ngày 1/7, Luật Nhà ở năm 2014 chính thức có hiệu lực nhưng quy trình để luật đi vào thực tiễn thì nó đòi hỏi có những văn bản hướng dẫn luật như là các Nghị định, Thông tư.
Liên quan tới yếu tố người Việt Nam ở nước ngoài thì càng cần phải có các hướng dẫn cụ thể. Đơn cử như các loại giấy tờ nào được công nhận, các khu vực nào được phép mua nhà, khu vực nào cấm, cách thức thanh toán, Kiều bào có được vay ngân hàng để mua nhà hay không?
Toàn bộ những vấn đề này cần phải có các hướng dẫn cụ thể và sự phối hợp chặt chẽ giữa nhiều cơ quan Nhà nước khác nhau như cơ quan soạn thảo, ban hành luật, Bộ Xây dựng, Sở Tư pháp, Ủy ban về người Việt Nam ở nước ngoài, các tổ chức tín dụng, ngân hàng thương mại...
Hiện tại đã cuối tháng 7 nhưng Chính phủ vẫn chưa ban hành Nghị định hướng dẫn chi tiết thi hành Luật Nhà ở năm 2014. Hiện nay, khi Việt kiều hỏi, làm việc thì vẫn bị mắc kẹt ở các văn phòng công chứng các huyện, quận vì vẫn phải chờ hướng dẫn cụ thể.
Theo Phó Chủ nhiệm Ủy ban về người Việt Nam ở nước ngoài Tp.HCM Trần Hà Phương, số lượng Việt kiều mua nhà sẽ không có sự đột biến. Ảnh: Dân trí
- Hiện tại, vấn đề chứng minh nguồn gốc Việt Nam của người Việt kiều như thế nào?
Ủy ban về người Việt Nam ở nước ngoài Tp.HCM trước đây được UBNND Tp.HCM ủy quyền cấp những loại giấy chứng nhận gốc Việt Nam nhằm phục vụ cho mục đích đầu tư hoặc xin giấy miễn thị thực.
Nhưng từ đầu năm 2010 trở lại đây, chúng tôi đã không làm thủ tục này nữa. Theo quy định của Luật Quốc tịch năm 2008, vấn đề xác định gốc Việt Nam thuộc chức năng của Ủy ban Nhà nước người Việt Nam ở nước ngoài và Sở Tư pháp các tỉnh thành.
Tới đây, sẽ có một số lượng rất lớn Việt kiều có nhu cầu được cấp giấy chứng minh nguồn gốc Việt Nam. Vì thế, chúng tôi sẽ kiến nghị cho phép UBND Tp.HCM được ủy quyền cho Ủy ban về người Việt Nam ở nước ngoài được cấp giấy xác nhận gốc Việt Nam cho Việt kiều.
Bởi giấy chứng nhận có Quốc tịch Việt Nam hoàn toàn khác với giấy xác nhận gốc Việt Nam. Những vấn đề liên quan tới Quốc tịch thì giao về Sở Tư pháp, còn giấy xác nhận gốc Việt Nam thì sẽ giao cho Ủy ban về người Việt Nam ở nước ngoài.
Có thể thấy, điều này tạo điều kiện cho Kiều bào, họ không phải gửi về Sở Tư pháp, không phải gửi ra Hà Nội, trong khi lượng công việc những nơi này quá lớn mà bây giờ lại thêm một công việc nữa thì sẽ tốn thêm kinh phí, thời gian chờ đợ của họ.
- Hiện nay, vẫn nhiều băn khoăn về cách thức chuyển tiền mua nhà trong nước, thưa ông?
Vấn đề chuyển tiền thì liên quan tới quy định của Ngân hàng Nhà nước. Luật hiện nay quy định, nếu đem dưới 5.000 USD qua cửa khẩu thì sẽ không phải khai báo, nhiều tiền hơn thì phải khai báo với hải quan để bảo đảm quản lý Nhà nước về ngoại hối, ngoại hối.
Nhưng chúng tôi khuyến khích Kiều bào nên chuyển tiền qua ngân hàng để có những quy định cụ thể. Không nên đem theo lượng lớn tiền mặt bởi sẽ không an toàn. Việt kiều cũng phải có trách nhiệm chứng minh với các cơ quan quản lý nhà nước về tiền tệ của quốc gia sở tại Kiều bào đang sống và cơ quan quản lý Việt Nam về nguồn gốc hợp pháp của số tiền đó.
Vấn đề hiện nay cần làm là đưa ra hướng dẫn cụ thể của Ngân hàng Nhà nước về những vấn đề như chuyển tiền, bảo lãnh tín dụng, bảo lãnh ngân hàng, mua trả góp...
- Với những điều khoản mở của Luật Nhà ở năm 2014, sắp tới liệu sẽ có một lượng lớn Kiều bào về nước mua nhà không?
Thực tế cho thấy đã có nhiều Kiều bào sở hữu nhà ở tại Việt Nam chứ không phải là chưa có. Trước đây, nhiều người chưa được đứng tên nhưng đã nhờ người thân, đồng nghiệp, bạn bè đứng tên để mua nhà.
Trường hợp chưa có cơ hội đứng tên thì nay sẽ được hợp thức hóa theo Luật Nhà ở năm 2014. Vì thế, nhu cầu mua nhà ở tại Việt Nam là có thực nhưng sẽ không xuất hiện đột biến lớn về số lượng Việt kiều về nước mua nhà.
- Trân trọng cảm ơn ông!
(Theo Cafeland)
