Phó Giám đốc Sở Xây dựng Tp.HCM, ông Đỗ Phi Hùng đã có những ý kiến phân tích về quy định quản lý sử dụng nhà ở thuộc sở hữu nhà nước được quy định trong Nghị định 34/2013/NĐ-CP (NĐ 34) của Chính phủ.
Xin cơ chế đặc thù nên mới chậm
- Phóng viên: Đến cuối tháng 9/2014, Sở Xây dựng mới triển khai việc bán nhà thuộc SHNN theo NĐ 34 trong khi NĐ này đã có hiệu lực hơn 1 năm, nguyên nhân tại sao?
 Ông Đỗ Phi Hùng, Phó Giám đốc Sở Xây dựng Tp.HCM |
- Ông Đỗ Phi Hùng: Có hiệu lực vào ngày 6/6/2013 nhưng trong quá trình triển khai NĐ 34 tại Tp.HCM thì đã phát sinh một số vấn đề về phân cấp quản lý, sử dụng nhà ở (nhiệm vụ quản lý cho thuê, thuê mua và bán nhà ở thuộc SHNN, theo NĐ 34, đã được chuyển giao từ UBND các quận, huyện quy về một mối là Sở Xây dựng các tỉnh thành). Vì thế cho nên tháng 12/2013, UBND TP đã gửi công văn kiến nghị Thủ tướng Chính phủ và Bộ Xây dựng, đồng ý cho Tp.HCM được áp dụng “cơ chế đặc thù” riêng cho TP. Cụ thể, các công việc như: Quyết định người thuê nhà ở công vụ, người được thuê, thuê mua nhà ở xã hội..., UBND Tp.HCM có thể giao cho Sở Xây dựng và UBND quận-huyện (cơ quan quản lý nhà SHNN) cùng thực hiện những việc này.
Nhưng cho đến tháng 4/2014, Văn phòng Chính phủ mới có phản hồi và yêu cầu Tp.HCM phải thực hiện đúng theo NĐ 34. Tiếp đó, Sở Xây dựng Tp.HCM được TP giao chủ trì, phối hợp cùng với các sở - ngành, UBND các quận-huyện và các đơn vị liên quan để đề xuất phương án, kế hoạch triển khai trên thực tế sao cho phù hợp với quy định hiện hành và đặc điểm tình hình cụ thể tại Tp.HCM để trình UBND TP xem xét. Đến cuối tháng 8/2014, UBND Tp. HCM đã ban hành kế hoạch triển khai thực hiện NĐ 34 và tháng 9/2014, Sở Xây dựng TP bắt đầu tổ chức hội nghị tập huấn cho các quận-huyện trên địa bàn TP.
- Quyền lợi chính đáng của người mua nhà, qua đây, có thể thấy đang bị ảnh hưởng không nhỏ?
- Trong thời gian trình UBND TP kế hoạch triển khai NĐ 34/2013, nhằm tránh ách tắc việc mua nhà SHNN và đảm bảo quyền lợi của người dân, Sở Xây dựng TP cũng đã có công văn yêu cầu các đơn vị quản lý nhà trước đây như công ty TNHH MTV dịch vụ công ích các quận-huyện, Công ty TNHH MTV Quản lý kinh doanh nhà TP… phải tiếp nhận hồ sơ bán nhà của dân, sau đó chuyển Sở Xây dựng để báo cáo Hội đồng xác định giá bán nhà ở TP duyệt giá cả và trình UBND TP ký quyết định duyệt giá bán nhà ở để người dân không bị mất quyền lợi. Cho đến thời điểm hiện tại, TP đã giải quyết bán được 30 căn nhà thuộc SHNN theo NĐ 34, giúp người dân bớt đi trở ngại trong việc mua bán nhà.
Một góc khu chung cư 17,3 ha phục vụ tái định cư khu Đô thị mới Thủ Thiêm
Người dân được mua nhiều nhà SHNN
- Ông có thể so sánh về chính sách trong việc bán nhà thuộc SHNN theo NĐ 34 và NĐ 61 trước đây để người dân nắm rõ được các chính sách thủ tục, tránh các rắc rối pháp lý sau này?
- Những điểm khác biệt căn bản của NĐ 34 và NĐ 61 đó là: Nghị định không hạn chế số nhà SHNN (bao gồm cả nhà và căn hộ) được giải quyết mua. Cụ thể, một người được Nhà nước cho phép sử dụng nhiều nhà thuộc SHNN cũ, nếu có nhu cầu, thì vẫn được giải quyết mua hết và chỉ với 1 cơ chế giá. NĐ 61/1994 trước đây thì quy định mỗi trường hợp chỉ được phép mua 1 căn nhà (hoặc căn hộ) theo giá thuộc SHNN, các căn còn lại sẽ được Nhà nước giải quyết bán theo với biến động giá thị trường. Nhưng chú ý là người mua nhà được giải quyết mua nhiều căn nhưng lại chỉ được áp dụng chính sách miễn giảm (thâm niên, gia đình chính sách, gia đình có công với cách mạng…) 1 lần duy nhất. Thêm nữa, công dân có hộ khẩu ở các tỉnh khác cũng được giải quyết mua nhà SHNN tại Tp.HCM vì NĐ 34/2013 không quy định bắt buộc về hộ khẩu như trước đây. Nghị định cũng cho phép các trường hợp nhà ở thuộc SHNN nằm trong lộ giới mở rộng mà chưa có quyết định thu hồi đất của cơ quan có thẩm quyền thì vẫn được giải quyết bán.
- Ông có thể cho biết cụ thể trường hợp nào được mua nhà SHNN NĐ 34 và giá bán ra sao?
- Các trường hợp được bố trí nhà SHNN nhưng không đủ điều kiện mua nhà theo NĐ 61, các trường hợp đủ điều kiện mua nhà theo NĐ 61 nhưng nộp hồ sơ sau ngày 6/6/2013 thì người dân cũng phải mua nhà theo NĐ 34.
Trong giá bán nhà ở , phải tính gộp cả tiền nhà và tiền sử dụng đất. Cụ thể, tiền sử dụng đất trong NĐ 34 được quy định phân ra thành 3 thời điểm, tương ứng với giá bán, lần lượt: Các trường hợp nhà ở được bố trí sử dụng từ ngày 19/1/2007 trở về sau, hiện Sở đang chờ hướng dẫn của Bộ Xây dựng vì NĐ 34/2013 không quy định ký hợp đồng thuê nhà cũng như giá bán; Nhà ở được bố trí sử dụng từ sau ngày 27/11/1992 (ngày ban hành QĐ 118 của Chính phủ về bãi bỏ chế độ phân phối nhà ở và được tính vào tiền lương) đến ngày 5/7/1994 (ngày ban hành NĐ 61/1994) thì giá bán bằng 40% giá đất hàng năm đối với phần diện tích trong hạn mức; Trường hợp nhà ở được bố trí sử dụng sau ngày 5/7/1994 đến trước ngày 19/1/2007 (ngày ban hành QĐ 09 của Chính phủ về sắp xếp, xử lý nhà đất thuộc SHNN) thì giá bán là 100% giá đất hàng năm.
“Chạy” mua nhà giá rẻ?
- Ông có thể cho biết, hiện nay còn bao nhiêu trường hợp nhà SHNN cũ chưa bán dứt điểm theo NĐ 61? Những trường hợp nộp hồ sơ trước ngày NĐ 34 có hiệu lực sẽ giải quyết như thế nào cho thỏa đáng?
- Theo thống kê thì hiện trên địa bàn TP còn khoảng 1.170 nhà SHNN cũ chưa bán, trong đó bao gồm cả nhà ở chưa bán theo NĐ 61, nhà biệt thự SHNN thuộc diện bán, nhà ở thuộc SHNN chưa được giải quyết bán do tranh chấp, khiếu nại… Trong số này, trường hợp đủ điều kiện mua nhà thuộc SHNN, nộp đơn trước ngày 6/6/2013 và được bố trí nhà ở trước ngày 27/11/1992 thì vẫn được giải quyết bán nhà theo NĐ 61. Tức giá bán sẽ rẻ hơn so với cơ chế giá bán theo NĐ 34, vì giá bán theo NĐ 34 được căn cứ vào giá đất được UBND TP ban hành tại thời điểm bán; còn giá bán theo NĐ 61 căn cứ vào bảng giá đất theo QĐ 05 được TP ban hành năm 1995. Bảng giá đất hiện tại đã tăng gấp nhiều lần so với bảng giá đất năm 1995.
- Ông có thể cho biết, có trường hợp “chạy” thời gian nộp hồ sơ để được mua nhà theo NĐ 61 với giá rẻ hơn hay không?
- Sở Xây dựng đã yêu cầu UBND các quận - huyện còn nhà SHNN chưa bán phải làm tổng hợp, báo cáo hồ sơ nộp xin mua nhà SHNN trước ngày 6/6/2013 và hiện sở đang nắm danh sách này ngay khi NĐ 34 có hiệu lực. Vì vậy chỉ có những trường hợp có trong danh sách này mới được giải quyết bán nhà theo NĐ 61 còn lại vẫn sẽ áp dụng NĐ 34 trong mua nhà.
- Việc quy về 1 mối có làm Sở Xây dựng trở nên quá tải hay không thưa ông? Người mua nhà phải nộp đơn ở đâu?
- Trước mắt, sở sẽ kiến nghị UBND TP tăng cường nhân sự cho sở để thực hiện việc bán nhà thuộc SHNN đúng thời gian quy định. Sau đó sở sẽ cùng các sở chuyên ngành có kiến nghị liên sở thành lập Trung tâm quản lý nhà thuộc SHNN để giảm tải áp lực cho Sở Xây dựng. Người đang thuê nhà thuộc SHNN ở đâu thì nộp đơn mua nhà tại đơn vị đó để được giải quyết. Ở đó sẽ thụ lý hồ sơ, đề xuất giá trình Sở Xây dựng, sau đó sở sẽ trình Hội đồng xác định giá bán nhà TP để UBND TP có thể phê duyệt giá bán.
- Cảm ơn ông!
