Diễn biến trên thị trường bất động sản (BĐS) hiện nay cho thấy, so với các dự án nhà ở thương mại bình dân, nhà ở xã hội đang bị “lép vế”.
Nhất là tại hai thị trường BĐS lớn nhất nước là Tp.HCM và Hà Nội, người dân đang có thái độ thờ ơ trong việc tìm kiếm cơ hội mua nhà ở xã hội trái ngược với sự hăm hở thời gian trước.
Tại các đô thị lớn, dự án nhà ở thương mại hiện đang thắng thế trong cuộc cạnh tranh về giá, tiện ích hạ tầng, vị trí, thậm chí cả về chính sách vay vốn ưu đãi (nhà ở thương mại giá dưới 1,05 tỷ đồng đã được tiếp cận gói vốn 30.000 tỷ). Ngay cả Dự án nhà ở xã hội Đặng Xá trước đây được coi là dự án “đắt khách” nhất trong phân khúc thị trường nhà giá rẻ tại Hà Nội, hiện cũng không còn là hàng “hot”.
Có nhiều nguyên nhân, nhưng một nhà môi giới cho rằng, vấn đề quan trọng nhất là vị trí quá xa xôi và hạ tầng xã hội, hạ tầng giao thông ở nhiều dự án nhà ở xã hội đang có vấn đề. Trong đó, gần như không thể tháo gỡ "nút thắt" vị trí bởi vì mấy ai dám đem đất "vàng" ở nội đô các thành phố lớn đi xây nhà ở xã hội.
Trong tương lai gần, nguy cơ “bội thực” nhà ở xã hội liệu có xuất hiện? Theo thống kê, chỉ riêng tại Hà Nội hiện nay đã có 66 dự án nhà ở xã hội đã và đang được triển khai với gần 5,1 triệu m2 sàn xây mới. Trong đó có 12 dự án nhà cho công nhân, 10 dự án nhà cho sinh viên, 44 dự án nhà thu nhập thấp, nhà xã hội với 37.800 căn hộ. Đến năm 2020, theo mục tiêu, Hà Nội sẽ có thêm 32.000 căn hộ nhà thu nhập thấp. Tại Tp.HCM, lượng nhà ở xã hội dự kiến xây mới nhiều hơn Hà Nội.
Hiện nay, các chủ đâu tư đang tìm về tỉnh lẻ để xây dựng nhà ở xã hội (ảnh: internet)
Cũng giống như thị trường vàng, thị trường chứng khoán hay bất cứ thị trường nào khác, hiện người thu nhập thấp trên cả nước đang thấy sự lên xuống, bấp bênh của thị trường nhà ở cho người thu nhập thấp, nhà ở xã hội trong cuộc cạnh tranh với chung cư thương mại bình dân. Cũng vì nhìn thấy sự bấp bênh ấy, nhiều nhà đầu tư đã có sự chuyển mình và thay đổi chiến lược đầu tư. Nhà đầu tư bắt đầu quan tâm, chuyển hướng đầu tư vào các thành phố, tỉnh phát triển, ở đây nhu cầu nhà ở của người dân cũng khá cao thay vì cứ bon chen ở các thành phố lớn.
Điểm qua Tp.HCM và Hà Nội, ngoài một số dự án đã được khởi công từ lâu, hiện vẫn đang được "túc tắc" hoàn thiện, hầu như rất ít dự án nhà ở xã hội lớn nào được xây mới. Điều đó khiến một số ý kiến nhận định, các chủ đầu tư xin làm nhà ở xã hội chỉ để giữ chỗ, “xí phần” chờ thị trường hồi phục hẳn sẽ xin chuyển đổi.
Nếu như ở thời điểm mấy năm trước, khi một dự án nhà ở xã hội được tung ra thị trường, ngay lập tức qua một đợt mở bán thì đã hết hàng nhưng tại một số dự án mới được tung ra thị trường gần đây thì dự án nào nhanh thì cũng phải qua hai đợt bán, nếu không phải mất ba, có thể nhiều hơn thế để bán được căn hộ. Có thể lý giải tình trạng trên ở góc độ giá, đơn cử, chênh lệch giá bán giữa nhà ở xã hội với nhà thương mại trong thời kỳ đầu lên tới hàng chục triệu đồng/m2. Tuy nhiên, thời điểm hiện tại không có sự chênh lệch nhiều, thậm chí, thì nhà ở thương mại "ăn đứt" nhà ở xã hội nếu xét thêm cả vị trí.
Trái ngược với các thành phố lớn, thị trường gần đây liên tục xuất hiện thông tin các chủ đầu tư liên kết, liên doanh xây nhà ở xã hội tại Bình Dương, Thanh Hóa, Thái Bình, Đà Nẵng...
Các chủ đầu tư có thể thấy những cái lợi nhãn tiền khi đầu tư nhà ở xã hội tại các thành phố, tỉnh này. Đầu tiên, chi phí cho việc đầu tư sẽ không cao như chi phí đầu tư ở các đô thị lớn, trong khi giá bán thấp hơn không nhiều. Ngoài ra, sự thông thoáng trong cơ chế thu hút đầu tư của các thành phố, tỉnh này chắc chắn cũng hấp dẫn hơn so với việc đầu tư ở Tp.HCM và Hà Nội. Có thể nói, các chủ đầu tư sẽ dễ dàng có vị thế để “xin” thêm những quyền lợi về thủ tục, hành chính...
Chưa kể đến việc ở những nơi người còn thưa, đất còn rộng, các chủ đầu tư nếu không xin được đất "vàng", cũng được ở khá gần trung tâm đô thị và có vẻ như người dân ở đó không quá “nhạy cảm” với khái niệm “nhà ở xã hội” như ở Tp.HCM và Hà Nội.
Các nhà đầu tư chắc chắn sẽ chọn nơi đầu tư dễ, lợi nhuận cao, chi phí thấp. Vì thế, dường như làn sóng đầu tư nhà ở xã hội tại các địa phương ngoài Tp.HCM và Hà Nội sẽ chỉ còn là vấn đề thời gian.
(Theo Đầu tư chứng khoán)
