Theo thống kê, hiện trên địa bàn Tp.HCM vẫn còn 123.000 hồ sơ nhà, đất không đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCN), trong đó có khoảng 34.000 trường hợp là mua bán bằng giấy tay sau ngày 1/7/2004.
Ngày 9/10 vừa qua đã diễn ra buổi giao lưu trực tuyến "Cấp giấy chứng nhận nhà, đất theo Luật Đất đai mới” với sự tham gia của đại diện Sở Tài nguyên & Môi trường TP và nhiều đại diện ban, ngành có liên quan. Tại buổi giao lưu, có nhiều câu hỏi liên quan đến nhà, đất mua bằng giấy viết tay. Nhiều bạn đọc thậm chí còn muốn gặp trực tiếp các đại biểu để phản ánh những vướng mắc của mình.
Khi thực hiện việc mua bán nhà, đất chưa có GCN bằng giấy tay với giá rẻ, nhiều khi chính bản thân người mua cũng đã lường trước được những khó khăn về thủ tục, những rủi ro về pháp lý, nhưng tất cả đều xuất phát từ một nhu cầu hết sức chính đáng của họ, đó là mong muốn có một chỗ ở ổn định.
Khi "từ chối" cấp GCN cho người dân, chính quyền có thể viện dẫn ra các quy định rất cụ thể của luật. Tuy nhiên, điều đáng nói là có khá nhiều trường hợp các hộ gia đình, cá nhân không được cấp sổ đỏ lại do vướng quy hoạch có tính chủ quan của chính quyền nên dù có đảm bảo tất cả các điều kiện khác thì họ vẫn không được cấp GCN nên đành phải bán đất cho cá nhân khác bằng giấy tay. Tiếp sau đó, người nọ bán sang tay cho người kia, giao dịch kéo dài nhưng vấn đề pháp lý lại không hề được đảm bảo. Điều này cho thấy, việc mua bán nhà đất bằng giấy tay không chỉ ở lỗi của người dân mà còn xuất phát từ những "lỗ hổng" của chính sách pháp luật và những yếu kém trong công tác quản lý của chính quyền địa phương.
Việc người dân thực hiện mua bán nhà, đất bằng giấy tay còn có nguyên nhân từ "lỗ hổng" pháp luật và sự yếu kém trong quản lý của địa phương. Ảnh: Internet
Vừa qua, Chính phủ đã ban hành Nghị định 43/2014/NĐ-CP hướng dẫn thi hành Luật Đất đai năm 2013. Theo quy định tại Điều 20 của Nghị định này, những trường hợp mua nhà, đất bằng giấy tay vẫn có thể được cấp GCN. Theo đó, hộ gia đình, cá nhân không có một trong các loại giấy tờ hợp lệ nhưng đã sử dụng đất từ trước 15/10/1993 hoặc từ 15/10/1993 đến trước 1/7/2004 và được UBND cấp xã xác nhận là đất không có tranh chấp, phù hợp với quy hoạch… thì được cấp GCN.
Tuy nhiên, Điều 82 của Nghị định 43/2014/NĐ-CP lại có quy định khiến nhiều người hiểu rằng nhà, đất mua giấy tay trước 1/1/2008 (thời điểm Nghị định 84/2007 có hiệu lực, yêu cầu người dân buộc phải có giấy đỏ mới được quyền chuyển nhượng, tặng cho… quyền sử dụng đất) cũng có thể được cấp GCN. Vậy theo quy định của pháp luật thì đất mua giấy tay trước 1/7/2004 mới được xét cấp GCN hay cả trước 1/1/2008 cũng được xét cấp giấy?
Tạm chưa đề cập đến việc pháp luật quy định chưa rõ ràng, chỉ biết là hiện tại thì Tp.HCM chỉ xét cấp GCN cho những trường hợp mua giấy tay trước 1/7/2004. Vừa qua UBND Tp.HCM đã gửi văn bản lên Bộ Tài nguyên & Môi trường, kiến nghị những “nới” việc cấp GCN cho loại nhà, đất này đến 1/1/2008, tuy nhiên đến nay Bộ vẫn chưa có ý kiến phản hồi.
Có thể Bộ Tài nguyên & Môi trường chưa đồng ý với kiến nghị này vì lo ngại sẽ tạo ra tiền lệ xấu cho những trường hợp sau này. Tuy nhiên, nếu Bộ không đồng ý thì khó có thể giải quyết 34.000 trường hợp mua nhà, đất bằng giấy tay có GCN. Có lẽ, giải pháp tốt nhất trong giai đoạn hiện tại để cả người dân cùng chính quyền đều được lợi nhiều mặt là hãy đồng ý với đề xuất của Tp.HCM, sau đó siết chặt kỷ cương pháp luật từ đây.
(Theo PLTP)
