Trong chuyến đi khảo sát ngày 7/11 về việc phát triển nhà ở xã hội ở huyện Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên - nơi có nhà máy “tỷ đô” của Samsung, Bộ trưởng Bộ xây dựng Trịnh Đình Dũng khẳng định: Các hộ gia đình là một nguồn lực lớn không thể bỏ qua trong việc phát triển nhà ở xã hội phục vụ cho giới thu nhập thấp như công nhân, học sinh, sinh viên... bên cạnh các doanh nghiệp.
Bộ trưởng Trịnh Đình Dũng cho biết, Bộ Xây dựng hiện đang nghiên cứu để xây dựng chính sách hỗ trợ các hộ gia đình tham gia vào hoạt động xây nhà ở xã hội.
Nhà máy Samsung Thái Nguyên sau 1 năm đi vào hoạt động, đã thu hút 26.000 lao động, trong đó phần lớn là lao động nữ ở các tỉnh miền Bắc và một số tỉnh miền Trung tới làm việc nên nhu cầu về chỗ ở càng trở nên bức xúc. Số lao động làm việc tại đây sẽ tăng hơn gấp 2 lần vào cuối năm sau, đạt tới con số 58.000 lao động.
Khu ký túc xá của công nhân công ty Samsung Vina Thái Nguyên.
Ảnh: VGP/Thành Chung
Samsung hiện đã xây dựng được 9 tòa nhà ký túc xá đáp ứng chỗ ở cho 7.880 công nhân, kỹ sư làm việc tại đây. Với khả năng hiện tại, Samsung Thái Nguyên có thể “lo” được chỗ ở cho 13.000 lao động trong khi theo ông Trần Dương Hợp, Giám đốc Sở xây dựng Thái Nguyên, thì khu vực huyện Phổ Yên và các huyện, thị lân cận sẽ sớm quá tải, không thể đáp ứng được yêu cầu chỗ ở của công nhân của Samsung cũng như các doanh nghiệp hỗ trợ khác trong các khu, cụm công nghiệp cho tới năm 2015 do số lượng nhà máy, xí nghiệp ngày càng tăng lên.
Ông Bùi Văn Lương, Phó Chủ tịch UBND huyện Phổ Yên, cho biết, Samsung Thái Nguyên đã rất nhiều lần kiến nghị với địa phương có chính sách tích cực, đảm bảo chỗ ở cho công nhân, kêu gọi doanh nghiệp xây dựng và cả các hộ gia đình ở các khu vực lân cận khu công nghiệp Yên Bình đầu tư xây dựng nhà ở xã hội cho công nhân thuê, vừa đảm bảo an sinh xã hội, vừa hỗ trợ tích cực cho tiến độ sản xuất của các nhà máy.
Theo khảo sát, cách hàng rào của Samsung Thái Nguyên chỉ hơn 200 mét, tại xóm An Bình, xã Đồng Tiến có một vài hộ dân đã đầu tư hàng trăm mét đất làm nhà cho công nhân thuê. Sau khi được nhận hơn 3 tỷ đồng tiền đền bù đất đồi, gia đình chị Nguyễn Thị Thúy đã đầu tư xây 42 căn phòng khép kín cho công nhân thuê với giá là 1 triệu đồng/phòng/tháng, phù hợp với mức thu nhập của công nhân.
Hình ảnh khu nhà trọ cho công nhân thuê của chị Nguyễn Thị
Thúy. Ảnh: VGP/Thành Chung
Để có được khu nhà trọ này, ngoài tiền tích cóp của gia đình, chị Thúy phải vay thêm ngân hàng. Theo chị, để xây được nhà trọ với người dân là điều không dễ dàng, họ thường phải đi vay mới có tiền đầu tư, nhưng chính sách cho vay hiện nay vẫn là một cản trở cho những ai muốn đầu tư an toàn do chính sách về lãi suất vay và hạn trả.
Bí thư tỉnh ủy Thái Nguyên Nguyễn Đình Phách cho biết thêm, do đầu tư hạn chế nên chất lượng sống trong nhà cho thuê không đảm bảo.
Nhưng không dừng lại ở đó, vấn đề nhà ở cho công nhân ở những khu công nghiệp lớn như Yên Bình không đơn giản chỉ là một chỗ ở. Theo ông Nguyễn Mạnh Hà, Cục trưởng Cục quản lý nhà và Thị trường bất động sản thì ở mỗi khu công nghiệp, trung bình một công nhân đến làm việc thì thường sẽ có thêm ít nhất 2 người nữa khi họ lập gia đình. Trên thực tế xưa nay, ở đâu xuất hiện 1 nhà máy thì 1 thị trấn cũng ra đời. Với một khu công nghiệp quy mô lớn như Yên Bình thì tính ra dân số phải lên tới 200.000 người. Lúc này, nhu cầu về chỗ ở sẽ đa dạng hơn, không chỉ nhà thuê mà còn có nhu cầu về căn hộ, nhà riêng với các hình thức thuê, mua.
Trước những thực tế ghi nhận được, Bộ trưởng Xây dựng Trịnh Đình Dũng kết luận: “Cần phải tính toán để các hộ gia đình tham gia vào công tác làm nhà ở cho công nhân, học sinh, sinh viên khi mà doanh nghiệp không kham nổi nhằm đa dạng loại hình, đáp ứng nhu cầu sử dụng”.
Trong dự thảo Luật nhà ở (sửa đổi) và Luật kinh doanh bất động sản (sửa đổi), nội dung này cũng đã được Bộ Xây dựng đề xuất. Một số chính sách giúp người dân vay lãi suất thấp để làm nhà cho thuê, không thu tiền sử dụng đất, giảm các loại thuế theo quy định của pháp luật cũng đã được Bộ trưởng đề xuất và trình lên để xem xét.
Để thuận lợi cho người dân trong xây nhà xã hội, các văn bản hướng dẫn của các Bộ, ngành đã mở rộng đối tượng cho người dân có thể vay tiền ưu đãi xây dựng, sửa chữa nhà ở (trong đó có cả nhà cho thuê), chính quyền địa phương cần tăng cường truyền thông sâu rộng các chính sách này cho dân được biết.
Theo thống kê của Bộ Xây dựng, cả nước hiện có 295 Khu công nghiệp (KCN) với tổng số công nhân làm việc là trên 2,2 triệu. Theo quy hoạch KCN đến năm 2020, thì tổng số sẽ có khoảng 7,2 triệu công nhân, lao động tại các KCN, trong đó sẽ có 4,2 triệu người có nhu cầu nhà ở, con số này tương đương khoảng 33,6 triệu m2 nhà ở cần phải được xây dựng.
Cả nước hiện đã hoàn thành việc đầu tư xây dựng 64 dự án nhà ở xã hội cho công nhân, với tổng số khoảng 20.277 căn hộ được đầu tư với số tiền khoảng 4.440 tỷ đồng; 59 dự án nhà ở xã hội cho công nhân khu công nghiệp với quy mô xây dựng khoảng 66.753 căn hộ, tổng mức đầu tư cho số dự án này vào khoảng 18.100 tỷ đồng và hiện đang tiếp tục được triển khai.
Khảo sát trên thực tế, mới chỉ có khoảng 20% công nhân lao động có chỗ ở ổn định, số còn lại vẫn đang phải thuê chỗ ở tạm.
