Dự án nhà ở cho người thu nhập thấp và tình trạng phân lô, bán nền trên đất nông nghiệp hiện đang ở rộ ở những vùng ven Tp.HCM. Việc hình thành mới hàng trăm ngàn thửa đất đã khiến công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (hay còn gọi là sổ đỏ) của thành phố gặp nhiều khó khăn và chưa có hướng giải quyết thấu đáo.
Sau 5 năm mua đất, vẫn chưa làm được “sổ đỏ”
Các quận, huyện ngoại thành Tp.HCM như Tân Bình, Bình Tân, Thủ Đức, Gò Vấp, quận 9, 12, Hóc Môn, Củ Chi, Bình Chánh... trong nhiều năm trở lại đây đã mọc lên nhiều khu dân cư tự phát trên những lô đất được chuyển nhượng bằng giấy tay. Hiện những khu dân cư như thế này vẫn tiếp tục được hình thành trên đất nông nghiệp gây đau đầu cho các nhà quản lý.
Gần 100.000 thửa đất ở Tp.HCM chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng
(Ảnh minh họa: KT)
Khi phát hiện có nhà xây dựng không phép, chính quyền địa phương thường đến xem xét và “phạt” chủ hộ với số tiền từ 500.000 đồng đến 2 triệu đồng. Tuy nhiên, sau khi nộp phạt, những hộ dân này nghiễm nhiên cho rằng: phạt tiền rồi nghĩa là chính quyền địa phương “ngầm” công nhận họ được phép xây cất nhà và cư trú tại nhà đất đó.
Một người dân ở Củ Chi, bà Nguyễn Thị Thủy (tổ 7, ấp 1, xã Bình Mỹ), kể: “Mặc dù chúng tôi mua thửa đất này đã được 5-6 năm nay nhưng vẫn chưa làm được sổ đỏ, hộ khẩu hay giấy tờ gì cả. Để xin được đi học cho các cháu phải rất khó khăn. Gia đình chúng tôi rất mong các cấp chính quyền sẽ tạo điều kiện để nhà đất được cấp sổ đỏ và gia đình chúng tôi được hưởng các quyền lợi cơ bản và có cuộc sống ổn định hơn”.
Cùng cảnh ngộ, rất nhiều người dân đang sống ở đây không hề được cấp một loại giấy tờ nào, tuy nhiên họ vẫn trông chờ vào việc TP sẽ có chính sách để hợp thức hóa việc cư trú của hộ gia đình mình. Một số đầu nậu đã núp dưới danh nghĩa là những dự án khu dân cư, họ mua những thửa đất lớn ở các huyện ngoại thành, sau đó xin phép xây dựng thành những căn nhà nhỏ để bán cho người dân. Nhưng sau khi xây xong, những “chủ đầu tư” này không thể hoàn công ra sổ riêng cho từng căn nhà bởi các căn nhà này không đủ điều kiện để tách sổ vì có diện tích chỉ vài chục m2. Bất cập này đã dẫn đến không ít vụ khiếu kiện của người dân.
Còn gần 100.000 thửa đất chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất
Sở Tài nguyên và Môi trường Tp.HCM cho biết, hiện nay TP vẫn còn gần 100.000 thửa đất chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng. Con số này thường rơi vào những trường hợp do nhà, đất có trước quy hoạch nhưng tại thời điểm cấp giấy lại không phù hợp quy hoạch; sang nhượng bằng giấy tay sau ngày 1/7/2004; hay đất lấn chiếm, không phù hợp quy hoạch của TP.
Nếu khảo sát thực tế thì có thể thấy, có đến hàng trăm ngàn lô đất đã được phân lô, bán nền bằng giấy viết tay ở các quận, huyện vùng ven không đủ điều kiện để được cấp “sổ đỏ”. Những lô đất này có diện tích phổ biến từ 40 đến 50m2 được bán với giá từ 80 đến 400 triệu đồng.
Hiện tượng này đã gây thất thoát rất lớn trong việc thu thuế và làm phá vỡ quy hoạch chung của TP. Tuy nhiên để giải quyết được thì các ngành chức năng và chính quyền địa phương lại đang lúng túng khi triển khai cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo Luật đất đai 2013 đề ra.
Phó Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Nhà Bè, ông Lê Quang Hiền, cho biết: “Những trường hợp đất tạo lập từ sau 1/7/2004 đến 1/7/2006 thì có thể xem xét được. Hiện huyện cũng đã có văn bản đề nghị Sở Tài nguyên và Môi trường hướng dẫn nhưng đến nay chưa thấy phản hồi. Một cái nữa là theo Luật đất đai và các Nghị định hướng dẫn thi hành có hiệu lực lại không đề cập đến diện tích tối thiểu để tách thửa đất nông nghiệp mà chỉ đề cập đến đất ở. Để giải quyết thấu đáo những vụ việc này, huyện đã tạm ngưng cấp giấy cho những đối tượng tách thửa đất nông nghiệp và xin ý kiến của cấp trên”.
Luật đất đai hiện hành đã mở ra cánh cửa cho những hộ dân có đất sang nhượng bằng giấy viết tay, những hộ đã sinh sống ổn định trước khi có quy hoạch. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện Luật đất đai theo Nghị định 43 của Chính phủ, Tp.HCM đang gặp một số khó khăn như: khó xác định thời điểm chuyển nhượng, khung giá đất của TP còn quá cao nên nhiều hộ không có tiền nộp thuế để được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất...
Vừa qua, UBND Tp.HCM đã ban hành Quyết định 33/2014, quy định về diện tích tối thiểu được tách thửa. Theo Quyết định này, tại các huyện Bình Chánh, Củ Chi, Hóc Môn, Nhà Bè, Cần Giờ, diện tích đất ở tối thiểu được tách thửa là 120m² và chiều rộng mặt tiền thửa đất không nhỏ hơn 7m đối với đất chưa có nhà; 80m² và chiều rộng mặt tiền thửa đất không nhỏ hơn 5m đối với đất có nhà. Trên thực tế, quy định này chưa tháo gỡ được khó khăn trong việc cấp sổ đó cho cho hàng trăm ngàn thửa đất đã được chuyển nhượng trên địa bàn TP.
Ông Võ Chí Dũng, Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường quận 9 nói: “Đã xác định Dự án bất động sản thì phải có chủ đầu tư và phải được các cấp có thẩm quyền phê duyệt. Thời gian vừa qua, do thị trường bất động sản đóng băng nên nhiều Dự án nhà ở trên địa bàn quận 9 không thực hiện được. Tuy nhiên, đối với những hộ đã mua được nền và họ đã làm nhà ở rồi thì chúng tôi vẫn tiến hành cấp Giấy chứng nhận cho họ để thực hiện quyền của người dân theo chỉ đạo của TP”.
Để lập lại trật tự trong công tác quản lý đất đai, Tp.HCM cần đẩy nhanh tiến độ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho những đối tượng đủ điều kiện ở các khu dân cư và trong những Dự án nhà ở đã được phê duyệt. TP cũng cần phát huy hơn nữa vai trò của chính quyền địa phương trong công tác quản lý đất đai, đặc biệt là ngăn chặn việc phân lô, bán nền trên đất nông nghiệp để tránh những khó khăn, vướng mắc mới phát sinh.
